Merhaba! bugün sizler ile bilgisayar programı geliştirme ilgili içerik paylaşacağım.
Program Geliştirme
Program geliştirme süreci dört temel aşamadan meydana gelmektedir. Bu aşamalar ile sağlıklı bir bilgisayar programı oluşturulabilir ve sonraki süreçlerde bu programın bakımı vb. işleri kolayca yapılabilmektedir.
1. Tasarım
2. Kodlama
3. Sınama
4. Hata Ayıklama
Tasarım
Bir program oluşturulmadan önce yapılması gereken önemli bir adımdır. Program, hangi soruna nasıl bir algoritma ile çözüm bulmalıdır? Program girdi ve çıktı olaylarını nasıl gerçekleştirmelidir? Program hangi programlama dili ile yazılmalıdır? Program hedef kitlesi, cihaz ve işletim sistemi ne olmalıdır?
Program grafik arayüz tasarımı yapılmalı mıdır?
Kodlama
Tasarımda karar verilen özelliklere göre hedef olarak seçilmiş sistem için belirlenmiş olan programlama dili ile yazılır. Kodlama aşaması editör adı verilen yazılımlar ile yapılır. Editörler ile kod yazma kolayca
yapılabilmektedir.
Editör Çeşitleri: Atom , Visual Studio Code, Visual Studio, Android Studio, X Code, CodeBlocks ,DevC++
Sınama
Kodlama aşamasından sonra programın düzgün bir şekilde sonuç verip vermediği, algoritmasının çeşitli senaryolarda ne tür sonuçlar çıkaracağının belirlenmesi için yapılmaktadır. Bu aşamada programın
vereceği sonuçlar sınanmaktadır.
Hata Ayıklama
Sınama aşamasından bulunan hataların sonuçlarının belirlenmesidir. Bu aşamada sınama işlemi sonrası hataya neden olan nedenler düzeltilir. Eğer programda yer alan hatalar belirlenmez ve düzeltilmez ise ölümcül hatalara neden olabilmektedir.
Ayrıca bazı editörlerde hata ayıklayıcı yer almaktadır. Böylece programcı için kolaylık sağlanır. Her bir yeni özellik eklenince hata ayıklama işlemleri daha da önemli olmaktadır.
Hata Türleri
Yazım Hataları
Kullanılan kodlama diline göre yazım hatası yapılmasıdır.
Mantık Hataları
Yazılan kodlar yazım kuralları açısından sıkıntı yoktur ama eğer matematiksel veya mantık açısından sıkıntı varsa program istenilen şekilde çalışmamaktadır.
Sınıf Ortalama Hesaplama Uygulaması
1. Programın algoritması ve yazılacağı dil belirlendi. Tasarım
2. Program, C kodlama dili ile yazıldı. Kodlama
3. Program tüm reel sayılar ile sınandı. Sınama
4. Programın sadece tam sayılar ile düzgün çalıştığı belirlendi. Hata Ayıklama
Mantık Hatası - Öğrenci sadece pozitif tam sayı değer alabilir.
Program Değerlendirme
Etkinlik: Program algoritmaları karşılaştırılır.
Sağlamlık: Kullanıcının yapacağı hatalara karşı dayanıklılık önemlidir.
Taşınabilirlik: Program birden fazla donanım veya işletim sisteminde çalışmasıdır.
Anlaşılabilirlik: Başka bir geliştiricinin kodları anlayabilmesidir.
Bakım Kolaylığı :Programın hatalarının tespit edilmesi ve kolayca düzeltilmesidir.
Geliştirilebilirlik :Programın yeni özellikler ile donatılmasıdır.
Programın Çalıştırılması
Her işletim sistemi ve donanım kendisine uyumlu olan programı çalıştırmaktadır. Programlar çalıştırılmak için makine koduna dönüştürülür. Makine kodu ise programların donanım tarafından çalıştırılabilir halidir. Makine kodu yazılması zor bir dildir ve bu yüzden yüksek seviyeli diller
geliştirilmiştir.
Yorumlama : Komutlar sırası ile tek tek makine koduna çevrilir. Bir hata bulunursa durdurulur. Basic vb.
Derleme : Bir bütün halinde komutlar makine koduna çevrilir. Makine kodu için dosyaoluşturulur. Bu dosya her zaman çalıştırılabilir. Fortran, Pascal, C vb.
Karma :Önce bütün olarak makine koduna çevrilir ve bir yorumlayıcı tarafından yorumlanır. Java vb.
Programın Derlenmesi
Bir program çalışmak için öncelikle programcı tarafından yazılan komutlar ve sistemde hazır yer alan komutlar(kütüphanelerdeki kodlar) çalıştırılabilir duruma getirilmelidir. Makine koduna dönüştürülmelidir.
Derleme
Kullanıcının yazdığı kodlar makine kodlarına dönüştürülür. Ara dosyaoluşturulur.
Bağlama
Sistemde yer alan fonksiyonlar(kütüphanedeki kodlar) ara dosyaya eklenir.
Kütüphaneler
Bir programlama dili için hazırlanmış olan ve hazır olarak kullanılabilendosyalardır. Bir programa entegre edilerek fazladan fonksiyon vb.yazılmasını önler ve böylece kolaylık sağlar. Tekrardan kurtarır.
İçerisinde yer alan fonksiyonlar vb. yapılar istenilen programda kullanılabilir.
Örnek olarak 1000 programda yer alan toplama fonksiyonunu tekrar tekrar yazmak yerine eğer bir kütüphane ile bu işlem yapılırsa sadece ilgili kütüphanedeki fonksiyonu çağırmak yeterli olur.
Standartlar
Her bilgisayarda çalışabilecek programlama dili şartlarıdır. Yazım kuralları, derleyici ve yorumlayıcı çalışma mantığı, programlama dilinde kullanılacak kütüphaneler vb. unsurlardır.
Herkes birbirinden farklı şekilde program yazmaktadır. Herkesin yazdığı program herkesin sisteminde çalışmayabilir. Bu sorunu önlemek için belirli kurallar belirlenir ve bu kuralları herkes kabul eder. Bu kurallar ile yazılan her program başka bir bilgisayarda çalışabilir.
Program Türleri
Konsol Programları
Siyah bir konsol ekranı üzerinde sadece basit bir yapıda çalışabilen programlardır.
Grafik Arayüz Programları
İçinde yer alan buton vb. yapılar ile bir olay çerçevesinde çalışan programlardır.
YouTube videosu: