COVID-19 salgını ile kişisel hayatımız dahil birçok alanda zorunlu değişiklikler yaşadık. Özellikle sosyalleşme ve iletişim gibi yaşantımızın temel ihtiyaçlarının ise bu süreçte eskiden farklı bir duruma yöneldiğini yaşadık. Sosyalleşme ve iletişimin etkili olduğu iş, eğitim, eğlence, tüketim faaliyetlerinin ve yatırım anlayışlarının bu süreçte en çok değişen alanlar olduğunu söylemek gerekiyor. COVID-19 ile insanların yaptığı ve hayatlarını devam ettirmek için zorunlu olduğu bu faaliyetlerin nasıl dijitalleştiğini ve insanlar üzerindeki etkisini anlatacağım bu yazıma hoş geldiniz!
DEĞİŞMEYE BAŞLAYAN İLETİŞİM
Teknoloji bizi her anda kolaylık sağlayan bir bilim dalı oldu. Özellikle COVID-19 ile birçok zorlukla mücadelede teknolojinin nimetlerini olabildiğince kullandık. Bununla birlikte dijital dünyaya daha da yaklaşmamız bizde çeşitli değişikliklere neden oldu. İnsanlar ile iletişimimiz günlük hayatta yüz yüze iken bu salgınla birlikte iletişim yazılımları daha çok öne çıkmaya başladı. İş toplantısı için bir ofis ortamına, eğitim için bir sınıf ortamına, arkadaşlar ile buluşmak için bir kafe ortamına ihtiyaç varken COVID-19 ile bunlar video konferans uygulamalarına taşındı. Elbette değişen iletişim ortamı insanlar arasında bazı sorunlara neden olabilmekteydi, bu sorunların ise alışılmaya çalışılması ise genel olarak zorlu bir sürece neden olmuştu. Bazı durumlarda ekran karşısında iletişim halinde bulunmak özellikle küçük yaştaki çocuklarda ekran bağımlılığına neden oluyorken, bazı insanlar için psikolojik sorunlara neden oluyordu. İletişimin dijitalleşmesi özel günlerinde birlikte bulunmak isteyen insanların ise kilometrelerce uzakta ekran başında bazen tam istenildiği gibi olmasa da birbirleri ile buluşmalarını sağlamıştı. Kullandığımız yazılımların çoğalmaya başlaması, dijital dünyadaki siber güvenlik tehditlerinin artması, her geçen gün kullanıcıların internet altyapısına daha da yoğunluk vermesi gibi durumlar sürdürülebilirlik açısından tamamen sıkıntılar çıkarıyordu. Özellikle internet altyapısının bulunmadığı bölgelerdeki insanlar tamamen dijital dünyadan dışlanmak zorunda kalmıştı. Siber güvenlik tehditlerinin artması ile birçok iletişim yazılımının kullanıcısının bilgilerinin ele geçirilmesi gibi olumsuz durumlar maalesef yaşandı. İletişimin dijitalleşmesi insanların fazla alışık olmadığı bir durum olmaya başlamışken ortaya çıkan bazı teknik sıkıntılar tamamen kullanıcılar için bir tehdit unsuru olmuştu.
İŞ VE EĞİTİM HAYATI
Özellikle şunu söylemem gerekiyor ki el emeğine dayalı işlerin gerçekten dijitalleşmesinin imkansız olduğunu paylaşmam gerekiyor ve bu işi yapan insanların COVID-19 ile olumsuz etkilendiğini paylaşmam gerekiyor öncelikle.
İş toplantılarının ofis ortamı yerine Zoom, Meet gibi uygulamalara taşınması bazı çalışanların ev hayatını derinden etlkilese de bazı çalışanlar için istediği bir sahil bölgesindeki yazlığında işini tatil havasında yapmasına neden oluyordu. İş hayatının dijitale taşınan kısmında birçok kişi ofis ortamını evine taşımak zorunda kalması demek iş hayatlarının çalışma sürelerinin anormal bir şekilde artmasına neden olabilmekteydi. Evdeki kişisel hayatın iş hayatı ile birleşmeye başlaması birçok açıdan çalışanlar için kolaylık olsa gibi gözükürken kişisel hayatlarının daha da zorlaştığını görebilmekteyiz. Özellikle çocuklu ailelerde çocukların eğitimi ise çalışmak zorunda olan ailelere bir yük olarak kalmıştı. Çocukların eğitimi için yapılan online dersler,in, sınavların, ödevlerin takibini yapmak hem çok zorlayıcı oluyor hem de çocuğun bundan düşük verim alma riski ise her zaman bir risk yaratıyordu. Eğitim hayatının ise dijitalleşmesi özellikle uygulamalı olması gereken dersleri için birer sıkıntılı durum oluyorken EBA, Zoom, Meet gibi yazılımların derslerde bazı durumlarda istenen iletişimi sadece görüntü ve ses üzerinden vermesi öğrenci ve öğretmen için çok zorlu oluyordu. Özellikle ders konularının bu süreçte verimli bir şekilde öğrenci üzerindeki takibin yapılması için EBA, Google Formlar kullanılsa de öğrenciler arasındaki kopya alışverişinin de kolay bir şekilde dijitalleşmesi belki de öğrencilerin bu süreçten daha fazla olumsuz etkilenmesine neden olmuştu. Artık bilginin kolay bir şekilde ulaşılabilir olduğu bu dünyamızda yine bilginin akılda kalıcılığının azalması ve kolayca unutulabilir olmasının yanında okul hayatının da dijitalleşmeye başlaması özellikle bazı öğrenciler için gerçekten olumsuz bir olmuştu.
DEĞİŞEN EĞLENCE ANLAYIŞIMIZ
COVID-19 ile hayatımızda neler değişti diye düşünseniz belli bir dönem gidemediğimiz spor maçları, sinema gösterimleri, konserler, tatiller ve daha fazlası. Peki bu süreçte ev içinde eğlence anlayışı nasıl olabilir? Netflix, Blutv gibi dijital platformlar bize bu süreçte çok yardımcı oldu diyebiliriz. Dijital platformların yükseliş dönemi olan bu dönemde artık sinemaya gitmeden yeni vizyona giren filmleri izlemek bunun bir örneği. Bazı platformlarda dijital oyun turnuvalarının olması, bazı uygulamalar üzerinden canlı konserlerin yapılması ve bu kadar şeyin evinde duran milyonlarca kişiye ulaşması, az da olsa eski günlerini yaşatması önemli bir şey diyebiliriz. Ayrıca tatile gitmek isteyenler ise sanal gerçeklik ve arttırılmış gerçeklik teknolojileri sayesinde istedikleri konuma hiçbir adım atmadan gidebilme imkanı oldu. Yani eğlence anlayışımız da dijitalleşmiş oldu. Bu süreçte mobil oyun şirketlerinin ise daha fazla kullanıcıya ulaşması ve değerlerini bu süreç etkisi ile arttırması aslında bu sürecin bir özeti diyebiliriz. Bu süreçte aksiyon, korku, bulmaca gibi oyunların çok tercih edilmesinin bir diğer nedeni ise insanların evlerinden çıkmadan ekran başında eğlenmek istemesi diyebiliriz. DreamGames, PeaksGames, Rollic gibi Türk oyun şirketlerinin global pazarda olması ise bu dönemde daha fazla olmuştur.
TÜKETİMİN EVRİLDİĞİ YER
COVID-19 etkisi ile oluşan karantina günlerinde istediğimiz işletmeye gitmekte zorluklar yaşadık. Bazı durumlarda şehirler arası ulaşımın kısıtlanması ile başka şehirdeki bir işletmeden alışveriş yapamadık ama bu süreçte artan internet harcamaları, yeni kurulan hizmetler bize şunu gösteriyor ki tüketim mallarına ulaşmak bile dijitalleşti. Hepsiburada, Trendyol , Getir gibi markaların global pazarda etkinlik gösterebilecek kadar büyümesi bu şirketlerin bu süreçte etkili çözümler üretmesi ve son kullanıcıya dijital yollardan ulaşabilmeyi başarması oldu.
GÜVENLİK ARTIK DAHA ÖNEMLİ
COVID-19 ile dijitalleşmeye başlayan dünyamız hakkında dikkat edilmesi gereken en önemli konu elbette dijital güvenliğimiz. Her an daha fazla veri paylaştığımız platformların daha büyük veri işleme kapasitesine ulaşmaya başlaması hackerların dikkatini daha da çekti. Yalnızca hackerların dikkatini çekmeyen bu veriler DEV TEKNOLOJİ şirketlerininde dikkatini çekti. BÜYÜK VERİ teknolojileri ile COVID-19 döneminde toplanan kullanıcı verileri ile kullanıcı alışkanlıkları, kullanıcı tüketim faaliyetleri, kullanıcı kişisel verileri şirketlerin istemek istediği verilerin birkaçı. Facebook şirketi altında faaliyet gösteren WhatsApp şirketinin kullanıcıların verilerini kullanıcıya baskı uygulayan bir politika ile Facebook ile paylaşmak istemesi ve daha sonra kullanıcıların biraz daha şeffaf veri politikası uygulayan uygulamalara yönelmesi kullanıcı verilerinin önemini arttırdı. Ayrıca Linkedin gibi büyük bir veri yapısına sahip platformun hacklenmesi ile 500 milyon kullanıcının verisinin çalınması gerçekten kullanıcı verilerinin ne kadar önemli olduğunu tekrar gösterdi. İnternet dünyasındaki faaliyetlerimiz bizim dijital kimliğimiz oluşturmaktadır ve bu yüzden bu verilerimiz şirketlerin, devletlerin, siber casusların dikkatini çekmektedir. İstediğimiz bir ürün için gezdiğimiz internet sitesindeki gezinmemiz(Google ve Yandex gibi şirketlerin bu konuda önemli ürünleri vardır. Google Analytics, Yandex Metrica), sevdiğimiz sanatçının şarkısını dinlerken kullandığımız uygulamadaki hareketlerimiz, basit bir arama motoru aramamız, beğendiğimiz siyasi sosyal medya paylaşımı, karşı taraf ile paylaştığımız bir sunum belgesi, arkadaşınız ile mesajlaşırken kullandığımız bir harf bile BÜYÜK VERİ'nin sadece bir kısmı ve bu veriyi işleyen, depolayan, üçüncü taraf ile paylaşan yapay zeka algoritmaları bizim için ne kadar dikkat edilmesi gereken bir durum ise bu verilerin zorla alınması ve kullanılmak istenmesi ile bu verilerin korunamaması bu COVID-19 sürecindeki asıl konulardan bir olmaktadır.
PARALAR ARTIK DİJİTALLEŞMEYE BAŞLIYOR
COVID-19'dan önce hiç kripto paralardan haberiniz var mıydı ve COVID-19 süreci ile bu sanal varlıkların neden popüler olduğunu biliyor musunuz? COVID-19 ile hayatımıza girmeye başlayan kripto paralar milyonlarca kişinin ilgisini çekti ve büyük işlem hacimlerine ulaştılar. Aşağıda artan Bitcoin değerini ve diğer artan değerdeki kripto paraları inceleyebilirsiniz.
Gördüğünüz üzere kripto varlıkların geniş kitleler tarafından tercih edilmeye başlanması ile artık para trafiğinin dijitalleşmeye başladığını gördük. Aslında mevcut para birimleri ile internet üzerinden alışveriş yapılması paranın dijitalleştiğini göstermişken mezkeziyetsiz para birimlerinin daha da yaygınlaşması özellikle devletler için bir risk oluşturma tehdidini meydana getirdi. Bunun nedeni devletlerin bağımsızlıkları gereği bastığı paralara karşı güçlenen ve arkasında resmi bir yapının bulunmadığı kripto paralara ilginin artması devletlerin halk üzerindeki yönetim etkisini zayıflatma eğilimi bile gösterebilir noktaya gelmeye başladı. Ülkemizdekiler dahil bazı işletmlerin kripto para ile alışveriş yapma imkanı sunması mevcut ulusal paralara bir tehdit gibiydi. Bu nedenle TCMB tarafından alınan karar kripto varlıklar ile alışverişin yasaklanması, Çin' de ise madencilik ile mücadele edilmesi ve madenciliğin yasaklanması ulusal yapısını korumak isteyen ülkeler için bir önlem alma yöntemiydi. Kripto varlıklara ilginin bir diğer nedeni ise aslında Amerikan Dolarına olan karşı tutum olabilir ve devletlerin mevcut ekonomik yapılarını halk üzerindeki etkisini değiştirmek olabilir. Bazı ülkelerin bu dönemde Bitcoin'i resmi para ilan etmesi bile görüldü. El Salvador ülkesinin resmi olarak kripto parayı tanıması, en son olarak Ukrayna'nın kripto paraları tanıması aslında devletlerin para basma ve yönetmedeki durumunun kısıtlanması ve bu yönetimin dijitalleşmesini konu aldık. Bu süreçte ne kadar bireysel olarak dijitalleşmeye başladıysak devletlerin bizler kadar dijitalleşme adımları ve bunun sonuçları ile mücadelesi kesinlikle halk olarak takip edilmesi gereken bir konu olarak gündemde kalan konular arasında. Bir diğer konu ise borsaların faaliyetleri ve bazı kripto para skandallarının yaşanması ise özellikle paranın dijitalleşirken yaşanan sorunları gözler önüne serdi. Ülkemizde yaşanan Thodex, Vebitcoin olayları ise buna bir örnek olarak verilebilir.
BİLGİ KİRLİLİĞİNE NEDEN: KOMPLO TEORİLERİ
Bu dönemde özellikle dijitalleşmenin getirdiği en büyük sorunlardan bir sağlık konusunda yalan derecesindeki ve kanıtlanmayan haberlerin hızlı bir şekilde yayılması oldu. Bu konuyu uzun tutmayacağım ve bazı bilimsel kanıtı olmayan komplo teorilerinden örnekler vereceğim. COVID-19 aşılarının içinde nano çiplerin olduğu ve insanları kısırlaştırdığı komplo teorisi maalesef aşılara olan merakın git gide azalmasına neden olduğu bir dönem oldu. Ayrıca COVID-19'un bir laboratuvarda üretildiğine dair komplo teorisi ise bazı insanlar tarafından çok konuşuldu. Bilgi özgürlüğü internet ortamında ne kadar varsa maalesef bilginin yanlışı ile mücadele gerçekten çok zor. Bu konuda en iyi mücadele örneklerinden biri T.C. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca'nın sosyal medyayı aktif kullanarak halkı doğru bilgilendirmesi örmek verilebilir. Ayrıca İnstagram'daki COVID-19 paylaşımlarına gelen COVID-19 bilgi eklentisi bilgi kirliliğine güzel bir mücadele örneği diyebiliriz.
SONUÇ
Bu yazımda COVID-19 ile dijitalleşmekte olan dünyamızın ne kadar hızlı dijitalleşmeye başladığını konu aldım. Ayrıca COVID-19 etkisinin de olduğu dijitalleşmenin insanlar, sektörler, devletler, sosyal ve ekonomik hayat üzerindeki etkisini sizler ile paylaştım. Makalemde konu aldığım bilgiler neticesinde COVID-19 virüsünün küreselleşmekte olan hayatımızın dijitalleşme adımını hızlandırdığını ve bunların bizler üzerindeki etkisinin neticesinde değişmeye başlayan dünya algımıza sizler için bir yazı yazmak istedim. Makalemi okuduğunuz için teşekkürler ve çevrenizdeki insanlar ile bu makaleyi paylaşarak onarın da bilgilenmesini sağlayabilirsiniz.
KAYNAKLAR
https://tr.investing.com/crypto/bitcoin
https://tr.investing.com/crypto/cardano
https://tr.investing.com/crypto/ethereum
https://tr.investing.com/crypto/binance-coin
https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/alisveris-yapmak-cevrimici-alisveris-dizustu-bilgisayar-e-ticaret-34577/
https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/sohbet-eden-erkeklerin-fotografi-935949/
https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/duz-ekran-televizyonun-yakinindaki-kupa-fotografi-2726370/
https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/ahsap-masanin-yakinindaki-insanlarin-ustten-gorunum-fotografi-3183150/
https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/kisi-yazma-fotografi-1181675/
https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/makro-emniyet-parlak-kavram-4031867/